“Harry Potter” - Một trong những thương hiệu tiểu thuyết và điện ảnh ăn khách nhất mọi thời đại, mặc dù đã hơn 20 năm trôi qua nhưng sức hút của thế giới phép thuật này là chưa bao giờ lụi tàn và vẫn tiếp tục tồn tại. Bản thân người viết bài là một Potterhead, là fan trung thành và lâu năm của loạt series này, nên bài viết cũng không hẳn là một bài review hoàn chỉnh, mà nó sẽ giống như một bài chia sẻ những kỷ niệm và bày tỏ cảm nhận của bản thân về thế giới tuổi thơ mà “Harry Potter” đã mang lại cho người viết.

Tại đây người viết xin được tự xưng là “mình” và “các bạn” cho gần gũi. Mình bắt đầu biết đến “Harry Potter” từ hồi cuối năm cấp 1, nhưng không phải qua việc đọc truyện mà là qua một bản tin thời sự trên VTV (nếu mình nhớ không lầm), bản tin đó đưa thông báo về việc “Harry Potter” đã công chiếu phần phim cuối cùng và khép lại hành trình 10 năm của loạt phim này.

Khi ấy, mình cảm thấy rất bất ngờ vì chỉ một bộ phim kết thúc thôi mà được đưa lên hẳn bản tin thời sự chính thống, bạn phải hiểu rằng hơn chục năm về trước tin thời sự thường sẽ không đề cập nhiều đến mảng giải trí, nó không đa dạng hấp dẫn như hiện nay. Nên việc nó đưa tin về một bộ phim ra phần cuối thật sự rất kỳ lạ với mình.

Nhưng lúc đó mình vẫn chưa tò mò mà đi tìm đọc “Harry Potter”, vì khi ấy niềm yêu thích và đam mê bất tận của mình là manga, mình ghét các bộ truyện chữ vì thấy nó quá tẻ nhạt, nhàm chán với một đống chữ nhức đầu nên không có lý do gì mà mình lại đi tìm đọc “Harry Potter” cả.

Nhưng rồi cơ duyên lại mang “Harry Potter” đến với mình, chị họ mình sau khi quyết định đi nước ngoài đã để lại hết gia tài truyện chữ lẫn manga lại cho mình và trong đống kho báu ấy, mình đã nhìn thấy “Harry Potter”. Bộ “Harry Potter” mình có được lúc đó là phiên bản xuất bản đầu tiên ở Việt Nam, loại đã được chia nhỏ thành nhiều tập mỏng có thể dễ dàng cầm đọc chỉ 4.500 đồng một cuốn.

Thế rồi, mình với tâm lý truyện đã có sẵn ở nhà thì ngại gì không đọc thử, đọc thử để xem vì sao nó có thể được giới thiệu trên bản tin thời sự, dù sao mỗi cuốn khá là mỏng, đọc một cuốn cũng không tốn bao nhiêu thời gian. Và mình đã đọc, rồi từ đó đắm chìm vào thế giới của “Harry Potter” lúc nào không hay.

“Ông bà Dursley, nhà số 4 đường Privet Drive, tự hào mà nói họ hoàn toàn bình thường, cám ơn bà con quan tâm. Bà con đừng trông mong gì họ tin vào những chuyện kỳ lạ hay bí ẩn, đơn giản là vì họ chẳng hơi đâu bận tâm đến mấy trò vớ vẩn đó.”

Một câu giới thiệu bình thường nhưng lại mở đầu cho một câu chuyện “bất-bình- thường” đầy ly kỳ, hấp dẫn...

Chuyện kể rằng, một cặp vợ chồng phù thủy tốt bị một tên phù thủy ác hãm hại. Nhưng hắn đã không g.iết được đứa con nhỏ xíu của họ - bé Harry Potter. Sau cuộc chiến, ba mẹ của Harry hy sinh và tên phù thủy ác kia cũng biến mất, chỉ để lại Harry bé bỏng trong ngôi nhà tan hoang. Harry được các phù thủy tốt còn lại gửi đến nhà dì dượng, chờ đến ngày đủ lớn để vào học trường đào tạo các “phù thủy nhỏ”.

Thời gian thấm thoát trôi qua, Harry Potter cuối cùng cũng đón sinh nhật năm 11 tuổi của mình, sau đó mặc kệ dì dượng khó tính ngăn cản, phản đối, Harry thành công nhập học vào trường phép thuật phù thủy Hogwart. Tại đây cậu quen được hai người bạn thân là Ron và Hermione, cả ba sẽ cùng nhau trải qua những ngày tháng học tập vui vẻ và cả những cuộc hành trình nguy hiểm, mất mát và hy sinh, trên con đường tìm kiếm và tiêu diệt Kẻ-mà-ai cũng biết-là-ai đấy.

Tóm tắt nội dung của “Harry Potter” chỉ đơn giản, dễ hiểu vậy thôi. Nhưng chỉ với vài dòng nội dung ngắn gọn này, tác giả J. K. Rowling đã tạo nên một câu chuyện vô cùng kỳ công, chi tiết, logic và hấp dẫn. Ở đó, thế giới phép thuật được xây dựng một cách tỉ mỉ, với một hệ thống xã hội trật tự, chặt chẽ và gắn kết, hàng loạt khái niệm mới mà tác giả tự tưởng tượng để định nghĩa cho thế giới phép thuật của mình: Muggle - tên gọi dành cho người không biết phép thuật, môn Quidditch, bệnh viện thánh Mungo, Bộ Pháp Thuật, tờ Nhật Báo Tiên Tri, hẻm Xéo…Tất cả những điều đó tạo cho người đọc cảm giác thế giới phép thuật này thật sống động và dường như nó đang tồn tại song song với chúng ta.

“Harry Potter” có thể trở thành thương hiệu nổi tiếng toàn cầu không phải chỉ đơn giản vì nó đã vẽ nên một thế giới phép thuật kỳ diệu, sinh động, mà nó còn truyền đạt đến cho người đọc những giá trị ý nghĩa và cảm động về tình thân, tình bạn, tình đồng đội và nét đẹp cao cả của sự hy sinh, chính nghĩa.

Tuy bản thân bộ truyện mang trong mình những giá trị to lớn ấy, nhưng cách thức mà tác giả truyền đạt cho người đọc lại không hề khó hiểu thâm sâu, cũng không nặng nề triết lý mà rất dễ thấm, dễ cảm.

Vì sao lại như vậy? Vì “Harry Potter” là một bộ truyện dành cho tất cả các lứa tuổi từ “7 đến 77 tuổi”, lứa tuổi sau 77 tuổi vẫn có thể đọc miễn là mắt đủ sáng nhìn hoặc tai đủ rõ để nghe. Thế nên, “Harry Potter” rất dễ đọc, dễ xem, nó hài hước một cách gần gũi, bạn có thể bật cười với những đoạn đối thoại rất chân thật của các nhân vật, với những trò nghịch ngợm đậm chất tinh quái của tuổi học sinh, bạn cũng có thể mỉm cười khúc khích với sự hóm hỉnh trong phong cách dịch thuật tuyệt đỉnh của cô Lý Lan.

Nhưng tất nhiên “Harry Potter” không phải là một câu chuyện hài, thế nên càng về sau không khí của bộ truyện sẽ trở nên nghiêm túc và cũng chứa nhiều đau buồn hơn. Có những hy sinh là không thể tránh khỏi, tác giả J. K. Rowling đã rất tinh tế khi thể hiện rõ điều này, bởi không một cuộc chiến nào là không có mất mát và cuộc chiến trong thế giới của “Harry Potter” cũng vậy. Điều thành công ở đây là tác giả đã tạo nên một cuộc chiến hấp dẫn, kịch tính, lôi cuốn người đọc đến trang truyện cuối cùng, để họ cùng khóc cùng cười với nhân vật.

Cách xây dựng nhân vật trong “Harry Potter” cũng rất đặc biệt, các nhân vật từ chính đến phụ, từ thiện đến ác, ai cũng đặc biệt và để lại những dấu ấn khó phai trong lòng người đọc. Một Harry Potter mạnh mẽ, dũng cảm, luôn sống hết mình vì bạn bè, một Ron Weasley hài hước, chân thành và vô cùng can đảm, là một Hermione Granger thông minh, bình tĩnh và đáng tin cậy trong mọi tình huống.

Các nhân vật phụ khác ai cũng có vai trò riêng và để lại ấn tượng rõ ràng. Và một trong những nhân vật phụ mà mình yêu thích nhất là cặp sinh đôi Fred và George Weasley, họ luôn là mảng màu hài hước nhất, tươi sáng nhất của bộ truyện, thổi tan đi cả không khí u ám của thời kỳ đen tối, nặng nề kia.

“Harry Potter” được đón nhận rất nồng nhiệt ở Việt Nam, ngoài yếu tố chính là nội dung tuyệt hay, hấp dẫn và đề tài mới lạ của bộ truyện, thì một yếu tố phụ khác nhưng không kém phần quan trọng đó chính là sự dịch thuật thành công từ dịch giả Lý Lan. Cô Lý Lan đã thổi hồn Việt cho loạt truyện “Harry Potter” một cách rất tinh tế, tự nhiên và hài hước.

Nếu ai đã từng đọc bản gốc của “Harry Potter” thì chắc mọi người sẽ nhận ra đây là một bộ truyện rất khó dịch, với khá nhiều từ ngữ mới lạ và khó hiểu, nhưng với ngôn từ phong phú của mình cô Lý Lan đã chuyển ngữ rất thành công bộ truyện này. Có thể nói, đối với mình thì bản dịch “Harry Potter” xứng đáng đi vào lịch sử dịch thuật của nước nhà.

Nếu đã nói về truyện Harry Potter rồi thì cũng nên review sơ luôn về phần phim chuyển thể cùng tên chứ nhỉ? Xét về nội, phần phim điện ảnh chuyển thể này bám khá sát với nguyên tác, tuy bị cắt bớt kha khá chi tiết và cũng bị chỉnh sửa vài chỗ, nhưng tựu chung những cột mốc chính, những sự kiện quan trọng của truyện đều được thể hiện rõ ràng ở trên phim.

Điều làm nên sự thành công của bộ phim chủ yếu là ở khâu tuyển chọn diễn viên, các diễn viên từ chính đến phụ đều như nhân vật từ nguyên tác bước ra, họ giống từ ngoại hình cho đến tính cách, giống đến nỗi mà sau khi xem phim mình lấy truyện ra đọc lại, nhưng trong đầu cứ tự lấy những diễn viên trong phim mà đưa vào truyện, vì ai cũng quá hợp với nguyên tác.

Tóm lại, “Harry Potter” là một trong những tuyệt phẩm của nền văn học tiểu thuyết nước ngoài, vậy thì ngại gì mà bạn không thử đọc một lần. Như mình đây, thử một lần rồi bắt đầu mê truyện chữ luôn, có thể nói, chính “Harry Potter” đã khơi gợi cảm hứng đọc truyện chữ của mình, nếu không nhờ “Harry Potter” mình sẽ không biết đến các bộ tiểu thuyết hấp dẫn khác, rồi bước vô luôn thế giới của ngôn tình. Nên “Harry Potter” luôn luôn là bộ tiểu thuyết mà mình yêu thích nhất, vì nó là đầu tiên, là đặc biệt độc nhất.

Ngoài ra mình cũng muốn thông tin đến mọi người là bên CGV đang cho công chiếu các phần phim 1, 2, 3 của “Harry Potter”, ai không phải fan có thể đi xem thử, còn ai là fan thì nên đi xem để ôn lại kỷ niệm nhe, cảm giác xem ở màn hình lớn nó đã lắm luôn <3

____

“…”: Trích từ bản chuyển ngữ mà reviewer đã đọc: NXB Trẻ

*Cover chỉ mang tính chất minh họa cho bài viết